After all, it's not that awful

Και μετά από έναν Ιούλιο που όμοιός του θα αργήσει να υπάρξει ξανά, μπαίνουμε στην τροχιά ενός σκληροπυρηνικού Αυγούστου, που δεν αστειεύεται, ακριβώς όπως δεν αστειεύονται και οι σημερινές προτάσεις, 5 +1 ταινίες, οι οποίες είναι μία και μία, έχοντας κάτι κοινό: είναι όλες γυρισμένες πριν το 1950. Χωρίς πολλά - πολλά, πάμε να τις γνωρίσουμε καλύτερα, άλλωστε στη συνέχεια θα πούμε αρκετά.

1. Third Man (1949)

Ένας συγγραφέας προσκαλείται από τον καλό του φίλο, Harry Lime, στη μεταπολεμική Βιέννη, ωστόσο τη μέρα της άφιξης πληροφορείται τον θάνατο του φίλου του. Παρόλο που αποδίδεται σε ατύχημα και πολλοί προσπαθούν να τον πείσουν ότι έτσι είναι, ο πρωταγωνιστής μας αποφασίζει να παρατείνει τη διαμονή του στην πόλη και να ερευνήσει ο ίδιος τον θάνατο του Lime.

Μέσα από το μυστήριο, τη διαρκή αναζήτηση της αλήθειας, τον μονόπλευρο έρωτα, τη διάκριση καλού και κακού, αλλά και τα όρια της ηθικής, χωρίς ποτέ να παύει να υπάρχει το υποδόριο χιούμορ, το αριστούργημα του Carol Reed γραμμένο από τους Graham Greene και Alexander Korda αποτελεί την κατηγορία ταινίας που μπορείς να δεις και πάνω από μία φορά, με τη διεύθυνση φωτογραφίας και ειδικότερα το πλάνο του Orson Welles όταν φωτίζεται να αποτελεί για κάποιους λόγο -για την υποφαινόμενη σίγουρα- που το σινεμά είναι η πιο όμορφη τέχνη του κόσμου.

2. Δύο Κόσμοι (1949)

Η ελληνική ταινία του 1949, Δύο Κόσμοι, αφηγείται την ιστορία μίας νεαρής γυναίκας και του πατέρα της, που δηλώνουν αμφότεροι ένοχοι για τη δολοφονία του συζύγου της. Σύμφωνα με τα στοιχεία, ο δολοφόνος είναι μόνο ένας, συνεπώς κάποιος απ΄τους δύο λέει ψέματα για να καλύψει τον άλλον. Ποιος όμως; Σε αυτό θα τους βοηθήσει ο δικηγόρος και οικογενειακός τους φίλος (Αλέκος Αλεξανδράκης) η λύση, όμως, θα δοθεί αλλιώς.

Σκηνοθετημένο από τους Γιάννη Φιλίππου και Ιάσων Νόβακ, το 73' φιλμ είναι ένα εξαιρετικό δείγμα ότι στη μεταπολεμική Ελλάδα ο ελληνικός κινηματογράφος κρύβει διαμάντια αρκεί να ψάξεις καλά.

 3. Shadow of a Doubt (1943)

Η Charlie Newton είναι η μεγαλύτερη κόρη μίας οικογένειας στην ήσυχη Σάντα Ρόζα και είναι πραγματικά πολύ χαρούμενη όταν πληροφορείται πως ο αγαπημένος της και συνονόματος θείος, Charlie, θα μείνει για κάποιον καιρό μαζί τους. Ο θείος Charlie είναι ιδιαίτερα αγαπητός στην οικογένεια και γίνεται αμέσως συμπαθής σε όποιον τον γνωρίζει, καθώς έχει τον τρόπο να κερδίζει τις εντυπώσεις.

 
Όσο προχωράνε οι μέρες, η ανιψιά του, η οποία θέλει να είναι συνέχεια μαζί του, αρχίζει να υποψιάζεται ότι ο θείος της ενδέχεται να εμπλέκεται σε μία πολύ περίεργη ιστορία και να μην είναι αυτός που φαίνεται, βάζοντάς τη σε ένα ηθικό δίλημμα με συνέπειες που θα κληθεί να αντιμετωπίσει και η ίδια.

 
Το ασπρόμαυρο φιλμ είναι βασισμένο σε διήγημα του Gordon McDonell και η ιστορία που εκτυλίσσεται είναι πολύ ενδιαφέρουσα, με τον Χίτσκοκ να ανακατεύει αναζωογονητικά τον σαρκασμό και την ειρωνία με τη μεσοαστική κουλτούρα της τότε Αμερικής. Όπως κάθε ταινία του Χίτσκοκ, είναι μία εμπειρία που αξίζει.

4. Ossessione (1943)

Βασισμένο στο μυθιστόρημα "Ο Ταχυδρόμος Χτυπά Πάντα Δυο Φορές" του James M. Cain το 1934, το Ossessione ή Διαβολικοί Εραστές αποτελεί για πολλούς την πιο αγαπημένη παραλλαγή αυτής της ιστορίας, ενώ θεωρείται και το πρώτο δείγμα ιταλικού νεορεαλισμού, ένας όρος, μάλιστα, που δημιουργήθηκε από τον μοντέρ της συγκεκριμένης ταινίας, Mario Serandrei.

O Τζίνο δεν έχει σταθερή κατοικία και δουλειά, περιπλανιέται συνεχώς και κάποια στιγμή φτάνει σε ένα πανδοχείο, όπου γνωρίζει τον ιδιοκτήτη Τζουζέπε και τη γυναίκα του Τζοβάνα. Εκεί ο Τζίνο και η Τζοβάνα ερωτεύονται αμέσως και αποφασίζουν να φύγουν μαζί, αλλά τα εμπόδια είναι δύσκολο να ξεπεραστούν και αναπόφευκτα οι δρόμοι τους χωρίζουν. Όταν συναντιούνται ξανά τυχαία αποφασίζουν να βγάλουν από τη μέση τον Τζουζέπε, αλλά οι ενοχές συγκρούονται με την ανάγκη για μια καλύτερη ζωή και οι τάσεις φυγής με την οικονομική εξασφάλιση. Πώς θα διαχειριστούν τις συγκρούσεις και πώς θα επέλθει η κάθαρση;

Ο Luchino Visconti σκηνοθετεί με μοναδικό τρόπο το 141' φιλμ, επιμένει στα κοντινά πλάνα, τα στιβαρά ντεκόρ και τις σκιές (και καλά κάνει), ενώ μέσα από τα μάτια του ερωτεύεται και ο φακός, το ίδιο έντονα και κομψά, τον Massimo Girotti, όσο η Clara Calamai κάνει αυτό που ξέρει καλά. Βέβαια, όσο κι αν η ιταλίδα ηθοποιός κρύβεται πολλές φορές στην υπερβολή και την αναταραχή, τίποτα δεν ξεπερνά την τελειότητα της αφαίρεσης, όπως για παράδειγμα όταν κάθεται να φάει αποκαμωμένη στην κουζίνα. Ασπρόμαυρο φιλμ παρατήρησης της ιταλικής κοινωνίας γεμάτο ομορφιά, λίγο πριν τελειώσει η αθωότητα για πάντα.

5. Leave Her to Heaven (1945)

Η πιο εμπορική ταινία του 1945 ΔΕΝ είναι ασπρόμαυρη, λέγεται Leave Her to Heaven, ή όπως αμίμητα έχει μεταφραστεί "Ας την κρίνει ο Θεός", βασίζεται στο μυθιστόρημα του Ben Ames Williams και έχει σκηνοθετηθεί από τον John M. Stahl. Μέσα σε αυτή απεικονίζονται πανέμορφα μέρη σε Καλιφόρνια και Αριζόνα και εάν αφήσουμε για λίγο στην άκρη το αξεπέραστο στυλ της φανταστικής Gene Tierney και την κάπως/ίσως/λίγο/εν τέλει μπορεί και όχι άτυχη επιλογή του πρωταγωνιστή Cornel Wilde το ψυχολογικό φιλμ νουάρ αποτελεί την ιδανική επιλογή ταινίας για όλες τις ώρες, καλύτερα όμως όταν ο ήλιος αρχίζει να δύει.

O Richard είναι συγγραφέας και στο τρένο γνωρίζει τυχαία μία νεαρή γυναίκα, την Ellen, με την οποία υπάρχει αμοιβαία έλξη. Συμπτωματικά, όταν φτάνουν στον προορισμό τους συνειδητοποιούν πως είναι και οι δύο καλεσμένοι στο σπίτι του ίδιου ανθρώπου, με αποτέλεσμα η γνωριμία τους να εξελιχθεί σε κάτι παραπάνω και γρήγορα παντρεύονται. Όλα μοιάζουν φυσιολογικά και ήρεμα, με τη διαφορά ότι αυτό σύντομα αλλάζει, καθώς η Ellen δυσκολεύεται να συνυπάρξει με άλλα άτομα πλην του συζύγου της, δε θέλει να τον μοιράζεται με κανέναν και θέλει να του αποσπά η ίδια όλη την προσοχή. Αυτό φυσικά δεν μπορεί να συμβεί και οι συνέπειες της ζήλειας και της εγωπάθειας θα είναι τραγικές για -σχεδόν- όλους.

6. Μ (1931)

Το M ή Eine Stadt sucht einen Mörder ή, σε κάθε περίπτωση, Ο Δράκος του Ντίσελντορφ είναι ένα αστυνομικό φιλμ νουάρ του Fritz Lang, σε σενάριο του ίδιου και της Thea von Harbou. Βασίζεται στην πραγματική ιστορία ενός δολοφόνου κατά συρροήν το 1929 και είναι η πρώτη ομιλούσα ταινία του Lang.

 
Ο υπόκοσμος μιας γερμανικής πόλης αποφασίζει να πάρει τον νόμο στα χέρια του και να πιάσει τον δολοφόνο μικρών παιδιών, όταν η αστυνομία αδυνατεί να συλλάβει τον δράστη που έχει σκορπίσει τον φόβο και τον τρόμο σε όλους τους πολίτες.

 
Τρία σημεία της ταινίας που θα ήθελα να τονίσω είναι τα εξής: είναι γυρισμένη εξ ολοκλήρου σε στούντιο, κάτι που προσθέτει επιπλέον βάρος στο σασπένς του ανθρωποκυνηγητού, χτίζοντας ένα κλίμα οριακά αποπνικτικό για όλους τους σωστούς λόγους. Δεν υπάρχουν καθόλου σκηνές βίας, όσον αφορά την εγκληματική δράση του πρωταγωνιστή, αντιθέτως, επικεντρώνεται στο αθώο πριν, επιτρέποντας περίτεχνα στη φαντασία του θεατή να καταλάβει ότι ο μεγάλος πόνος είναι βουβός. Και, τέλος, ο συγκλονιστικός χειρισμός του μονολόγου του Δράκου,που υποδύεται ο Peter Lorre, δεν υπολείπεται υπερβολής, είναι όμως, για σεμινάριο. Μπορούμε με ασφάλεια να πούμε ότι ο Lorre, στον πρώτο του πρωταγωνιστικό ρόλο και πάντα με τις οδηγίες του σπουδαίου Lang, φέρει όλη την ταινία στους ώμους του, απαλλάσσοντας το κοινό από το βάρος της συνείδησής του.

 
Εν τέλει, το φιλμ είναι αργόσυρτο; Ναι. Δίνει εξονυχιστική περιγραφή της μάζας εξετάζοντας τα όρια της ψυχολογίας της σε συνδυασμό με την αυτοδικία; Ναι. Είναι αριστούργημα; Σίγουρα ναι.

Αυτές ήταν, λοιπόν οι προτάσεις για τον μήνα Αύγουστο, ελπίζω να τις λατρέψετε όλες όπως εγώ και εν νο εί ται να μου πείτε εντυπώσεις. Καλό υπόλοιπο καλοκαιριού!